‘प्रशिक्षण र कारबाहीले नै युट्युबर सहि बाटोमा आउँछन्’

२२ फाल्गुन २०७८, आईतवार ०८:३६

<pre style="text-align: justify; ">आर्टिष्ट खबर/ फागुन, काठमाडौं ।</pre>नेपाली सिनेबृत यतिबेला नायक पल शाह प्रकरणले तातेको छ । चलचित्र क्षेत्रका लोकप्रिय नायक पलबिरुद्ध एक नाबालिग गायिकाले आफूलाई करणी गरेको भन्दै उजुरी हालेपछि उहा यतिबेला जिल्ला प्रहरी कार्यालय तनहुँको हिरासतमा हुनुहुन्छ ।जिल्ला अदालतले सातदिनको म्याद दिएसँगै पलमाथि प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको छ । नाबालिग तर्फबाट उहाका बाबुले तनहुँ तथा नवलपरासी प्रहरी कार्यालयमा जाहेरी दिनुभएको थियो । गएको आइतबारबाट प्रहरी हिरासतमा रहनुभएका नायक पललाई भेट्न बिभिन्न कलाकर्मी तनहुँ पुगेको दृश्य अहिले युट्युवमा छ्यापछ्याप्ती हेर्न पाइन्छ । यतिमात्र होइन, जिल्ला प्रहरी कार्यालय अगाडी सर्वसाधारण देखी अभियान्ता भनिने केहि ब्यक्तिहरुको गरेको नाराजुलुसका भिडियोले युट्युवका टे«ेन्डिङ कब्जा गरिरहेका छन् ।दर्जनौंको संख्यामा यतिबेला युट्युबरहरु जिल्ला प्रहरी कार्यालय तनहुँको आसपास छन् । केहिले राम्रो गरेपनि अधिकांश युट्युबरले सुचना दिने नाउमा अफवाह फैलाइरहेका छन् । तनहुँ पुगेका युट्युबरहरुले जेजे देख्छन्, त्यो खिच्छन् र बिना सम्पादन सिधै  अपलोड गरिदिन्छन् । यस्तै तनहुँ नपुगेका युट्युबरले आफू बसेको स्थानबाट घटनासँग असम्बन्धित व्यक्तिहरू पीडितलाई आक्षेप लगाउने र पीडकको समर्थनमा भिडियो बनाएर युट्युबमा अपलोड गरिरहेका छन् । यसैबिच बिगत डेढबर्ष देखी अनलाइन टिभीहरुलाई ब्यवस्थितसँगै सुद्धिकरण गर्ने उद्देश्यले स्थापित संस्था अनलाइन टिभी पत्रकार संघका अध्यक्ष जीवन भण्डारीसँग हामीले यसैबिषयमा कुरा गरेका छौं । अनलाइन टिभी पत्रकारसंघमै आवद्ध रहेका युट्युबर पनि तनहुँ पुगेर अफवाह फैलाइरहेका छन् । संस्थाका अध्यक्ष भण्डारीसँग गोपिकृष्ण चापागाईंले गर्नुभएको कुराकानीको संक्षिप्त अंशः युटुयुबरले फैलाइरहेको अफवाहलाई अनलाइन टिभी पत्रकार संघले हेरिरहेको छ कि रोक्नलाई केहि काम गर्दैछ ?हामीले यो बिषयमा बारबार आवाज उठाइरहेका छौं । युट्युबरले अफवाह किन फैलाइरहेका छन्, के कारणले यस्ता काम रोकिएको छैन भन्ने बिषयमा अध्ययन अनुसन्धान गरेका छौं र सरोकारहरुवाला लाई झक्झकाउने, ध्यानाकर्षण गराइरहेका छौं । यो बिषय हामीसँग मात्र सम्बन्धित छैन । प्रेस काउन्सिल र साइबर ब्युरोसँग पनि सम्बन्धित भएकाले प्रशिक्षणको आवश्यक देखिन्छ । केहि कार्यक्रम आयोजना गरेर कस्तो बिषयमा कसरी भिडियो प्रसारण गर्ने, के प्रसारण गर्ने के नगर्ने भन्ने बिषयमा प्रशिक्षण दिनुपर्ने आवश्यक छ । प्रशिक्षणका लागी प्रेस काउन्सील, सूचना विभाग, साइबर ब्युरो, पत्रकार महासंघलगायतसँग समन्वय गरौं भनेर पटकपटक आग्रह गरेका छौं । उहाँहरु हुन्छ मात्र भनिदिनुहुन्छ । हामीले हाम्रो संस्थाको तर्फबाट अनलाइन टिभि स्वनियमन निर्देशीका जारी पनि गरिसकेका छौं । अनलाइनको माध्यमबाट भिडियो सम्प्रेषण गर्ने साथीहरुले बिशेषगरी उक्त निर्देशीता पढ्नुहुन आग्रह गर्छौं ।  <img src="http://artistkhabar.com/uploads/posts/680b886090792f9a3df2b777719f4d3e1646555763.jpg" style="width: 921px;"> युट्युबरहरु किन पत्रकारीताको आचासंहिता भित्र बस्दैनन् ? यसमा बिशेष गरी दुईवटा कुरा छन् । पहिलो कुरा त कतिपयलाई पत्रकारीताको आचारसंहित नै थाहा छैन । अर्को कुरा उल्लंघन गर्दा कारबाही नभएकाले यस्तो भइरहेको छ । उल्लंघन गर्न प्रेरित गर्ने भनेको त्यसको आम्दानी हो । अलि उत्तेजित शिर्षक र ‘थम्ब्नेल’ राख्दा धेरै भ्युज धेरै जाने र आम्दानी हुने भएकाले त्यस्तो काम दोहोराइरहेका छन् । सुचना बिभाग र प्रेस काउन्सिलमै सुचिकृत भएर पनि गल्ति गर्नेलाई प्रेस काउन्सिलले कारबाहीको दायरामा ल्याउनुपर्छ र सुचिकृत नभएकालाई साइबर ब्युरोले कारवाही गर्ने हो भने यो प्रवृति छिनमै साम्य हुन्छ । एकदुईलाई कारवाही गर्ने बित्तिकै यस्तो अफवाह फैलाउने काम रोकिन्छ । मुख्य कुरा भनेको प्रशिक्षण र कारबाहीले नै युट्युबर सहि बाटोमा आउँछन् । अनलाइन टिभी पत्रकार संघमै आवद्ध केहि युट्युबरहरुले पनि अफवाह फैलाइरहेको देखिन्छ । त्यस्तालाई संस्थाले नै रोक्न सक्दैन ?हामीले संस्थामा आवद्ध भएकालाई त प्रत्यक्ष रुपमै भन्ने गरेका छौं । तर कतिपयलाई भनेर पनि नलाग्न सक्छ । हामीले बढीमा गर्ने भनेको सदस्यता खारेज गरिदिने हो । तर सदस्यता खारेज मात्रै समस्याको समाधान होइन । हामीले सम्झाउने र झक्झकाउने काम गरिरहेका छौं ।  के दर्शकलाई दोषी मान्नुहुन्छ ?हो, दर्शकले पनि जस्तोपायो त्यस्ता भिडियो हेरिदिनुहुँदैन । विश्वसनिय अनलाइनका भिडियो हेरिदिने, समाचार पढिदिने गर्नुपर्छ । त्यसो भनिरहदा आम मानिसलाई कुन अनलाइन राम्रो र कुन फेक भन्ने थाहा नहुन सक्छ । त्यसको लागी सरकारले नै सन्देश प्रवाह गर्नुपर्ने जरुरी हुन्छ । जस्तोकि, खाना खानु अगाडी हात धुनुपर्छ भनेर सन्देश फैलाए जस्तै यो कुरामा पनि सन्देश प्रवाह गर्नु जरुरी छ ।  (समाचार आजको हिमालय टाइम्स राष्ट्रिय दैनिकमा प्रकाशित छ)<div style="text-align: justify; "> </div>